Meteoropatia, czyli nadmierna wrażliwość na zmiany pogody, jest ceną, którą płacimy za postęp cywilizacyjny. Człowiek pierwotnie żył w zgodzie z naturą, będąc cały czas wystawiony na oddziaływanie środowiska. W surowych warunkach organizm musiał szybko reagować na zmiany pogody, co przyczyniało się do wykształcania mechanizmów adaptacyjnych. W miarę rozwoju cywilizacji i zmian w stylu życia wrażliwość człowieka zwiększyła się, obecnie jako społeczeństwo nie jesteśmy aż tak odporni na bodźce meteorologiczne, jak nasi przodkowie. Meteoropatia jest więc skutkiem pogarszającej się sprawności mechanizmów przystosowawczych ludzkiego organizmu do środowiska atmosferycznego i jego zmian.
AUTOR: Jakub Szmyd, IMGW-PIB/Pracownia Biometeorologii
Reakcja organizmu na warunki pogodowe może przebiegać podświadomie lub być następstwem naszego działania. Przykładowo w upalny dzień szukamy zacienionych miejsc by się ochłodzić i robimy to świadomie, ale też mimowolnie zaczynamy szybciej oddychać, pocimy się oraz puchną nam dłonie i stopy (efekt rozszerzenia się naczyń krwionośnych). To odpowiedź naszego ciała, niezależna od nas, mająca na celu oddanie nadmiaru ciepła do otoczenia. Niekiedy nie zauważamy wpływu pogody na nasz organizm, dopatrując się innych przyczyn pogorszonego samopoczucia i osłabienia kondycji psychofizycznej.
Wrażliwość na pogodę to bardzo indywidualna cecha
Pewne bodźce meteorologiczne, np. wahania ciśnienia atmosferycznego, są odczuwane tylko przez niektóre osoby. Reakcja na nadchodzącą zmianę pogody następuje w różnym czasie, np. pogorszenie stanu zdrowia może zaznaczać się na kilkanaście godzin i więcej przed nadejściem frontu atmosferycznego, a u innych dopiero w trakcie jego przechodzenia. Meteoropatia może dotyczyć wszystkich osób, jednak ogólnie rzecz ujmując, nasila się ona wraz z wiekiem, zmniejszeniem się sprawności fizycznej i osłabieniem organizmu. Najbardziej narażone na oddziaływanie pogody są osoby przewlekle chore i seniorzy; statystycznie częściej na meteoropatię uskarżają się kobiety i mieszkańcy miast.
Wbrew głoszonym przez niektórych opiniom, pogoda nie jest przyczyną chorób
W przypadku chorób przewlekłych (np. układu krążenia lub oddechowego) czynniki meteorologiczne wyzwalają epizody zaostrzeń lub nasilania się dolegliwości, pełniąc rolę dodatkowego, środowiskowego czynnika ryzyka tych zdarzeń. W przypadku ukrytych rozregulowań homeostazy pogoda może je ujawnić. W pierwszej sytuacji mówimy o meteoropatii, w drugiej – o skłonności do meteoropatii.
Jak bardzo wrażliwy jest twój organizm na zmiany pogody?
To normalne, jeśli przed burzą odczuwasz drażliwość, a porywisty wiatr budzi w tobie niepokój. Twój organizm daje ci wtedy znać, że w otoczeniu występuje pewne niebezpieczeństwo. Naturalną reakcją na upał i parne powietrze jest osłabienie organizmu, a długotrwale utrzymująca się pochmurna pogoda z opadami deszczu wywołuje znużenie. Jeśli twoja reakcja na zmiany pogody jest jednak nadmierna w porównaniu do osób w twoim otoczeniu – odczuwasz ból, apatię, lęk – może to świadczyć, że jesteś meteoropatą.
