Dziś Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej. Święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 19 grudnia 1994 roku obchodzimy co roku 16 września dla upamiętnienia podpisania protokołu montrealskiego (1987) w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową. To okazja do edukowania społeczeństwa w kwestiach budzących obawy, mobilizowania woli politycznej i zasobów w celu rozwiązania globalnych problemów oraz świętowania i umacniania osiągnięć ludzkości.
Życie na Ziemi nie byłoby możliwe bez światła słonecznego. Jednak ilość energii słonecznej docierającej do naszej planety jest zbyt duża. Większość szkodliwego promieniowania utrafioletowego Słońca pochłania tzw. warstwa ozonowa. Jest to delikatna osłona zbudowana z gazu składającego się z trzech atomów tlenu, dzięki której na Ziemi może rozwijać się życie jakie znamy. Kiedy więc naukowcy pod koniec lat 70. XX wieku odkryli, że działalność człowieka przyczynia się do spadku stężenia ozonu w atmosferze ziemskiej i powstania tzw. dziury ozonowej, podnieśli alarm. Główną przyczyną zjawiska była emisja gazów zubożających warstwę ozonową (ODS), stosowanych w aerozolach i chłodziarkach, takich jak lodówki i klimatyzatory. Powstanie dziury ozonowej niosło ze sobą poważne zagrożenia dla zdrowia człowieka (rak skóry i zaćma), badania potwierdziły również, że zwiększone dawki promieniowania UV uszkadzają rośliny, uprawy oraz ekosystemy.
W 1985 roku państwa Wspólnoty Europejskiej podpisały konwencję wiedeńską w sprawie ochrony warstwy ozonowej. Dwa lata później uzgodniono porozumienie zwane protokołem montrealskim, na mocy którego rządy, naukowcy i przemysł zobowiązywali się do współpracy na rzecz ograniczenia emisji gazów powodujących zubażanie warstwy ozonowej oraz prowadzenia badań nad skutkami zaniku warstwy ozonowej. Podjęte działania przynoszą sukcesy. Oczekuje się, że w połowie XXI wieku warstwa ozonowa zregeneruje się do poziomu sprzed 1980 roku.
https://www.timeanddate.com/holidays/un/international-ozone-layer-preservation-day
Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej przypomina nam, że współpraca polityków ze światem nauki jest możliwa i jest dobrą drogą do rozwiązywania globalnych kryzysów. W czasach pandemii COVID-19, która przyniosła poważne trudności gospodarcze i społeczne na całym świecie, przesłanie o harmonijnej współpracy i wspólnym dobru staje się ważniejsze niż kiedykolwiek przedtem.
Hasło pod jakim obchodzone jest dzisiejsze święto – „Ozone for life” – przypomina nam, że warstwa ozonowa ma kluczowe znaczenie dla naszego życia na Ziemi i należy ją chronić dla przyszłych pokoleń.
Jak wygląda dotychczasowa ewolucja dziury ozonowej nad Antarktydą w tym roku?
https://ozonewatch.gsfc.nasa.gov/ oraz prognoza ozonu i UV na najbliższe dni http://www.temis.nl/protocols/o3hole/
Jak się chronić przed zubożeniem warstwy ozonowej unikając nadmiernego nasłonecznienia? https://ozone.unep.org/what-you-can-do
Zdjęcie główne: Kourosh Qaffari | Unsplash
