Opracował zespół Zakładu Meteorologii i Klimatologii IGMW-PIB w składzie: dr Dawid Biernacik, mgr inż. Kamila Wasielewska, mgr Michał Kitowski, mgr Klaudia Kusek.
Ubiegły miesiąc był 3. najcieplejszym lutym na świecie, ze średnią temperaturą powietrza przy powierzchni ziemi wynoszącą 13,36 st. Celsjusza, czyli o 0,63 stopnia wyższą od średniej dla lutego w latach 1991-2020. W Europie średnia wyniosła 0,44 st. Celsjusza (0,40 st. powyżej średniej z okresy 1991-2020), przy czym najwyższe anomalie notowano na północy (w Fennoskandii, Islandii i Alpach) i w części południowo-zachodniej kontynentu. Na początku lutego trzy stacje w północnej Szwecji zarejestrowały najwyższe temperatury lutego w historii, a dla okręgu Troms w północnej Norwegii był to drugi najcieplejszy luty w historii. Z kolei we wschodniej Europie obserwowano duży obszar anomalii ujemnych.
TEMPERATURA POWIETRZA
Średnia obszarowa temperatura powietrza w lutym 2025 r. wyniosła w Polsce –0,5°C i była o 0,1 stopnia niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny luty należy zaliczyć do miesięcy normalnych termicznie, biorąc pod uwagę średnią dla Polski. Najcieplejszym regionem Polski był Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza (0,7°C) była o 0,1 stopnia niższa od normy. Najchłodniejszym – Karpaty, tam średnia temperatura powietrza wyniosła –1,2°C (0,4 stopnia poniżej normy).
Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., luty 2025 r. plasuje się na 35. pozycji. Najchłodniejszy luty od początku II połowy XX wieku wystąpił w 1956 r., kiedy średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła –11,4°C; najcieplejszy był luty 2024 r. (5,7°C).
Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w lutym pokazuje, że wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza były na większości obszaru kraju ujemne i malały z południowego zachodu ku północnemu wschodowi. Wartości dodatnie wystąpiły tylko na zachodzie kraju. Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się w granicach od –0,9°C do 0,4°C. Najwyższą wartość temperatury powietrza (15,0°C) odnotowano 24 lutego w Słubicach (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych. Najchłodniej (poza stacjami wysokogórskimi) było 18 lutego w Jeleniej Górze (–17,7°C). Najniższą wartość temperatury na Śnieżce zarejestrowano 18 lutego (–17,2°C), a na Kasprowym Wierchu dzień wcześniej (–18,7°C).
W przestrzennym rozkładzie wartości kwantyla 95% maksymalnej dobowej temperatury powietrza wyraźnie zaznacza się różnica między południowo-zachodnią częścią Polski z najwyższymi wartościami (powyżej 12°C) a chłodniejszą północą i północnym wschodem (poniżej 8°C). W przestrzennym rozkładzie kwantyla 5% minimalnej dobowej temperatury powietrza wyróżniają się Sudety i Karpaty z najniższymi wartościami, a także okolice Białegostoku, Leszna, Słubic, Kozienic, Kielc i Łodzi. Najwyższe wartości notowane są na pobrzeżach (powyżej –7°C).
Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski był w lutym 2025 r. kontynuowany. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 4,08°C. Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju, jednak we wszystkich regionach odnotowuje się bardzo silny wzrost temperatury, najsilniejszy w pasie Pojezierzy (0,57°C/10 lat).
Zmienność średniej dobowej temperatury powietrza w Polsce od stycznia 2025 r.
Pod względem przebiegu średniej dobowej temperatury powietrza, styczeń 2025 r. należy zaliczyć do miesięcy o znacznym zróżnicowaniu. W 1. dekadzie miesiąca średnia dobowa temperatura w Polsce na kilka dni spadła poniżej średniej z wielolecia 1991-2020, by następnie gwałtownie wzrosnąć osiągając przy tym próg 5°C. W 2. dekadzie stycznia wartości temperatury utrzymywały się blisko wartości średniej. Koniec miesiąca przyniósł znaczne ocieplenie – z przekroczeniami wartości kwantyla 95% sięgającymi nawet 7,5°C. Tegoroczny styczeń w Polsce należy zaliczyć do miesięcy anomalnie ciepłych.
W 2. połowie lutego przebieg średniej dobowej temperatury powietrza odznaczał się tendencją spadkową. W 1. dekadzie miesiąca temperatura spadła poniżej wartości średniej z wielolecia 1991-2020, w połowie miesiąca średnia temperatura spadła wartość kwantyla 5%. 2. połowa lutego to systematyczny wzrost średniej dobowej temperatury powietrza w Polsce. Na początku 3. dekady temperatura przekroczyła wartości średniej wieloletniej. Ostatnie dni lutego odznacza minimalny spadek temperatury.
OPADY ATMOSFERYCZNE
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w lutym 2025 r. wyniosła w Polsce zaledwie 13,5 mm i była aż o 18,1 mm niższa od normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony luty należy zaliczyć do miesięcy skrajnie suchych (42,7% normy).
Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1966 r., luty 2025 r. plasuje się na 65. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był luty 2024 r. z sumą opadów wynoszącą 65,2 mm. Najniższą miesięczną sumę opadów w tym miesiącu odnotowano w 1976 r. (zaledwie 4,7 mm).
Na stacji synoptycznej w Opolu nie odnotowano w lutym żadnych opadów, a w Wieluniu, Wrocławiu i Kłodzku miesięczne sumy opadów nie przekroczyły 4 mm. Największe opady (powyżej 30 mm) zarejestrowano na Kasprowym Wierchu, na Śnieżce oraz w Szczecinie, a ich rozkład przestrzenny był słabo zróżnicowany. Na niemal całym obszarze kraju (za wyjątkiem stacji synoptycznej w Szczecinie) wysokości opadów były wyraźnie niższe od normy wieloletniej (1991-2020). Zawierały się one w granicach od 0 do 103,3% normy.
Wysokość opadów atmosferycznych w lutym charakteryzuje się dużą zmiennością z roku na rok, ale widoczny jest trend wzrostowy. Od 1951 r. ich ilość zwiększyła się o ponad 4,4 mm, co odpowiada 13,9 proc. normy z lat 1991-2020. Należy jednak podkreślić, że sumy opadów w roku 2025 nie wpisały się w tę tendencję – ubiegły luty był miesiącem skrajnie suchym.
Skumulowana suma wysokości opadów atmosferycznych od stycznia 2025 roku
Przebieg skumulowanej średniej obszarowej sumy opadu w Polsce w styczniu można podzielić na trzy etapy: początkowy wzrost wartości sięgających kwantyla 95% do połowy miesiąca, okres o niskich sumach opadów, ze spadkiem wartości poniżej średniej z wielolecia 1991-2020 oraz ponowny delikatny wzrost wartości pod koniec miesiąca.
Luty pod względem pluwialnym należy zaliczyć do miesięcy skrajnie suchych. Dla przykładu na stacji synoptycznej w Opolu miesięczne suma opadu wyniosła 0 mm. Przebieg skumulowanej sumy wysokości opadów atmosferycznych w ciągu całego miesiąca pozostaje stały, jedynie w ostatnich dniach lutego widać minimalny wzrost wartości.
Klimatyczny Bilans Wodny
Niezwykle ciekawych informacji dostarcza nam analiza parowania potencjalnego, obliczanego na podstawie standardowych danych meteorologicznych, jak również Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), będącego różnicą pomiędzy wysokością opadów a wielkością parowania. W lutym 2025 r. wartości parowania potencjalnego były stosunkowo niewielkie, jednak o wyraźnym południkowym zróżnicowaniu. Najwyższe wartości osiągające 17 mm wystąpiły w Sudetach oraz w południowo-wschodniej części Polski. Najniższe wartości odnotowano w północnej części kraju. Klimatyczny Bilans Wodny osiągał największe wartości (około 60 mm) w Tatrach. W przeważającej części kraju bilans był zbliżony do 0 mm. Ujemne wartości sięgające –20 mm odnotowano na Dolnym Śląsku, oraz w okolicach Przemyśla.
