Petteri Taalas, Sekretarz Generalny Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO): Priorytetem WMO jest ochrona życia ludzkiego oraz mienia przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi, klimatycznymi i hydrologicznymi – w każdej minucie, każdego dnia w roku. Cieszę się, że w tym roku hasłem Światowego Dnia Meteorologii (World Meteorological Day) jest „Wczesne ostrzeganie i wczesne działanie” i że możemy wspólnie świętować osiągnięcia krajowych służb meteorologicznych i hydrologicznych w tym obszarze. Chciałbym również podkreślić kluczową rolę służb kryzysowych, które dzięki prognozom i ostrzeżeniom podejmują adekwatne i szybkie działania chroniące ludność. Nie możemy jednak spocząć na laurach. Zmieniający się klimat powoduje we wszystkich częściach świata wzrost częstotliwości i natężenia ekstremalnych zjawisk pogodowych. Obserwujemy coraz intensywniejsze fale upałów, susze i pożary lasów. Większa ilość pary wodnej w atmosferze wywołuje ekstremalne opady i powodzie. Ocieplenie się oceanu napędza burze tropikalne, a podnoszący się poziom mórz zwiększa ich skutki.
Spodziewamy się kontynuacji tych negatywnych trendów. Koncentracje gazów cieplarnianych są na rekordowo wysokich poziomach, co oznacza, że zmiana klimatu będzie postępować przez kolejne dziesięciolecia, a topnienie lodowców i wzrost poziomu morza przez stulecia. Poza łagodzeniem efektów zmiany klimatu, priorytetem jest adaptacja, a systemy wczesnego ostrzegania to jedno z najważniejszych narzędzi w tym procesie. W opublikowanych w zeszłym roku Atlasie WMO na temat śmiertelności i strat ekonomicznych wywołanych ekstremalnymi warunkami pogodowymi, klimatycznymi i wodnymi w latach 1970-2019 pokazaliśmy, że w ostatnich 50 latach na świecie wystąpiło ponad 11 tys. katastrof związanych z pogodą, klimatem i zagrożeniami związanymi z wodą – prawie jedno zdarzenie dziennie. Odnotowano 2 miliony zgonów – czyli 115 dziennie. Liczba katastrof wzrosła pięciokrotnie, a koszty ekonomiczne wyniosły ponad 3,64 biliona dolarów.
Są też dobre wiadomości – liczba ofiar zauważalnie spadła. Jesteśmy lepsi niż kiedykolwiek w ratowaniu życia. Superkomputery, satelity i postęp w nauce znacznie zwiększyły dokładność naszych prognoz. Alerty z telefonów komórkowych i aplikacje pogodowe docierają do najbardziej odległych obszarów Ziemi. Jako WMO promujemy prognozy, które nie są tylko informacją o pogodzie w najbliższym czasie, ale również pokazują jakie skutki będzie ona miała dla życia człowieka. To potrzebny krok, bowiem umożliwia lepsze przygotowanie się i szybkie działanie różnych grup użytkowników i klientów, którzy są uzależnieni od pogody.
Wiele jeszcze pozostaje do zrobienia. Tylko połowa ze 193 członków WMO posiada systemy wczesnego ostrzegania. Chcemy poprawiać prognozowanie, opierając się na współpracy i budowie współdzielonych systemów. Nadal istnieją poważne luki w sieciach obserwacyjno-pomiarowych w Afryce, niektórych częściach Ameryki Łacińskiej oraz na wyspach Pacyfiku i Karaibów. Dlatego WMO stworzyło mechanizm finansowania SOFF (The Systematic Observation Financing Facility), który ma wspomagać inwestycje w podstawowe systemy obserwacji. Jesteśmy również partnerem Climate Risk and Early Warning Systems Initiative (CREWS), systemu wspierającego budowę odporności najbardziej zagrożonych krajów i społeczności.
Chcemy, aby do 2030 roku wszystkie kraje, a przede wszystkim te, które są najbardziej narażone na oddziaływanie zjawisk ekstremalnych, były bardziej odporne na społeczno-ekonomiczne konsekwencje ekstremalnych warunków pogodowych, klimatycznych, wodnych i środowiskowych.
WMO staje na czele nowej koalicji wodno-klimatycznej, aby skupić większą uwagę na zagrożeniach i niedoborach wody. Prowadzimy programy i projekty dotyczące cyklonów tropikalnych, zalewania wybrzeża, powodzi i susz. W Genewie połączyliśmy siły z Biurem ONZ ds. Redukcji Ryzyka Klęskowego, aby stworzyć centrum doskonałości w zakresie zmian i katastrof klimatycznych. WMO opracowuje także mechanizm dostarczania wiarygodnych informacji agencjom humanitarnym ONZ, dzięki czemu pomoc przed i po katastrofie związanej z pogodą będzie sprawniejsza i szybsza. Współpracujemy z instytucjami finansującymi, takimi jak Bank Światowy, Unia Europejska, UNDP, Zielony Fundusz Klimatyczny, aby przeznaczyć więcej środków na usługi wczesnego ostrzegania i zapewnić trwałość inwestycji. Jesteśmy zaangażowani w międzynarodową Agendę na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030
Wczesne ostrzeżenia działają. Dlatego muszą docierać do jak największej liczby ludzi i umożliwiać szybkie reagowanie w obliczu zagrożeń.
Życzę wszystkim szczęśliwego Światowego Dnia Meteorologii!
