W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 26 czerwca warunków termicznych na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również tego, jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny czerwiec można, jak na razie (do 23.06), uznać za miesiąc ciepły termicznie, ze średnią anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą 0,8°C. Należy przy tym podkreślić, że na obszarze Polski zaznacza się wyraźne zróżnicowanie anomalii, z wyraźnie dodatnimi wartościami na południowym zachodzie (maksymalnie w Legnicy +1.8°C) i zbliżonymi do zera na północnym wschodzie.
Jeśli spojrzeć na przeciętnie (1991-2020) warunki termiczne w połowie trzeciej dekady czerwca, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich Kasprowy Wierch i Śnieżka) powinniśmy spodziewać się temperatury maksymalnej od 18,9°C (Zakopane) do 23,6°C (Kozienice). Tymczasem prognozy na 26 czerwca wskazują, że w zasadzie w całej Polsce wartości TMAX będą znacznie wyższe niż przeciętnie. Przyczyną jest napływ ciepłego powietrza z południowego zachodu. Najwyższe wartości (32°C) wystąpią w Gorzowie, Zielonej Górze i Koszalinie. Na żadnej ze stacji prognozowana temperatura maksymalna nie jest niższa od wartości średniej wieloletniej. Na 42 stacjach (85 proc. analizowanych lokalizacji) wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 6°C (w Koszalinie aż 10°C), a na 10 prognozowane wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX. Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości temperatury maksymalnej notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).
Porównanie prognozowanych wartości TMAX z modelu ALARO (prognoza z 24.06.2022) z charakterystykami wieloletnimi TMAX pozwala stwierdzić, że w całej Polsce będziemy mieli do czynienia ze znacznym przekroczeniem wartości oczekiwanych. Na przeważającej części kraju spodziewamy się dodatnich anomalii powyżej +4°C, przy czym na północy wartości anomalii przekroczą lokalnie +14°C. Analiza prognozy TMAX w odniesieniu do wartości 95% kwantyla z wielolecia wskazuje, że niemalże w całej Polce (z wyłączeniem obszarów górskich i południowego wchodu) możemy spodziewać się wartości TMAX występującej rzadziej niż raz na 20 lat.
Oprac. Zakład Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Centrum Badań i Rozwoju, IMGW-PIB.
Zdjęcie główne: Szymon Fischer | Unsplash.
