Zapora Solińska to kolos! Ma 82 metry wysokości i 664 metry długości, a jej konstrukcja zawiera aż 760 tys. metrów sześciennych betonu. Aby ten gigant mógł powstać, konieczne było przesiedlenie kilku wsi i wykarczowanie ogromnych połaci lasu. Dziś dostarcza zasilanie i fascynuje turystów z całego świata.
AUTOR: Wojciech Łaskarzewski, Fakt.pl
Zbiornik wodny utworzony przez zaporę, Jezioro Solińskie, zwany Bieszczadzkim Morzem, zajmuje powierzchnię 22 kilometrów kwadratowych i mieści blisko pół miliarda metrów sześciennych wody – to tyle, co 200 tysięcy basenów olimpijskich! To największe sztuczne jezioro w Polsce przyciąga miłośników sportów wodnych, wędkarzy i turystów, stając się jednym z najpopularniejszych miejsc wypoczynkowych w kraju.
Zapora w Solinie to bardzo ważny element polskiej infrastruktury energetycznej. Elektrownia wodna o mocy 200 MW może zasilić prądem wiele wsi, miast i miasteczek.
„Dostarczamy energię, gdy jej brakuje, i odbieramy nadmiar, gdy jest jej za dużo”. – objaśnia Ryszard Słotwiński, kierownik wydziału ruchu, który doskonale zna Solinę, bo pracuje tu 40 lat. – „Jesteśmy też ogromnym magazynem energii. Naszym paliwem jest woda, którą gromadzimy w jeziorze. Gdy jest potrzeba, wystarczy w naszym centrum dowodzenia nacisnąć odpowiedni przycisk, a moc jest zwiększana w ciągu kilku minut”.
Z zewnątrz zapora solińska prezentuje się jako potężny monolit z betonu. Jej wnętrze skrywa cztery poziomy korytarzy o długości ponad 2 km. Choć nic tu nie trzeszczy, niepokój budzą krople przesiąkające przez wilgotne mury. W niektórych miejscach kapie z sufitów, a rynienkami w podłodze woda przelewa się wartkim potokiem.
Na zwiedzanie warto zabrać ze sobą ciepłe ubranie. Nawet w upalne dni w środku panuje stała temperatura 7°C. W głębi zapory nie działa żadna łączność radiowa, a telefony stacjonarne, które wiszą na każdym z odcinków na ścianach, to jedyny kontakt ze światem zewnętrznym.
Fascynujące ciekawostki
Sztuczny wodospad: Jezioro Solińskie zbiera i przechowuje wodę. Kiedy zachodzi potrzeba szybkiego obniżenia jej poziomu, po drugiej stronie zapory tworzy się sztuczny wodospad.
Tama na skale: Zapora znajduje się na wysokości około 423 metrów n.p.m. Konstrukcja opiera się na betonowych filarach, zbudowanych na skale granitowej. Cała budowla waży około 2 milionów ton.
Budowa: Projekt, choć ogromny, udało się zrealizować w stosunkowo ekspresowym czasie – w ciągu 8 lat. Zapora została oddana do użytku 20 lipca 1968 r. W budowie brało udział 2 tysiące ludzi, a mimo trudnych warunków, szczęśliwie nie doszło do żadnych śmiertelnych wypadków.
Podwodne wioski: W wyniku budowy zapory przesiedlono 3 tys. mieszkańców. Sześć wsi zostało całkowicie zalanych wodą, w tym wieś Solina, którą przeniesiono w inne miejsce. Do dziś nurkowie odnajdują pod wodą pozostałości budynków, co dodaje jezioru dodatkowej tajemniczości.
Przejażdżki nad zaporą: W 2022 r. uruchomiona została w Solinie kolej gondolowa. Jej trasa biegnie obok zapory. Dzięki temu można ją podziwiać z lotu ptaka.
