Ubiegły rok był najcieplejszym w historii pomiarów. Według danych gromadzonych w ramach unijnego programu Copernicus C3S średnia globalna temperatura powietrza w 2023 roku osiągnęła rekordową wartość, znacznie przekraczając wielkość z najcieplejszego dotąd sezonu 2016. Również w Polsce miniony rok był bardzo ciepły. Średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła 10 st. Celsjusza, plasując 2023 na drugim miejscu, po najcieplejszym w historii 2019 roku, gdy średnia temperatura była tylko o 0,2 stopnia wyższa. Wysokie temperatury nie przełożyły się na częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych,
STYCZEŃ 2023
Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę powietrza dla Polski, styczeń 2023 roku był „ekstremalnie ciepły”. Średnia obszarowa temperatura powietrza dla Polski wyniosła 2,9 °C była wyższa aż o 4,0°C od średniej z wielolecia 1991-2020 dla tego miesiąca. Miesiąc ten w całej Polsce znacznie przekraczał normę termiczną, a największe odchylenia wystąpiły na wschodzie Polski (najwyższe 5,0°C w Rzeszowie, przy średniej miesięcznej temperaturze 3,1°C). Najwyższą temperaturę maksymalną zanotowano 1 stycznia w Warszawie (18,9°C), a najniższą minimalną 27 stycznia na Kasprowym Wierchu (-14,7°C). Poza górami najchłodniej było 6 stycznia w Suwałkach (-9,8°C).
Pod względem opadowym styczeń był miesiącem mokrym, a średnia obszarowa suma opadów atmosferycznych dla Polski wyniosła 52,5 mm, co stanowiło 144,9% normy. Najwyższa suma miesięczna opadów wystąpiła w Krośnie (94,2 mm; 249,9% normy). W górach najwyższą miesięczną sumę opadów odnotowano na Kasprowym Wierchu (175,4 mm; 166,9% normy). Najwyższa dobowa suma opadów (36,2 mm) wystąpiła 10 stycznia na Kasprowym Wierchu, a poza górami w stycznia w Pile (19,8 mm). Najniższą miesięczną sumę opadów zanotowano w Kłodzku, 13,1 mm, co stanowiło 53,9% normy
Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody (190 cm) zanotowano 11 stycznia na Odrze na stacji Racibórz-Miedonia. 4 stycznia na 12 stacjach obserwowano przepływ poniżej SNQ, w tym na dwóch stacjach był to przepływ poniżej NNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 23, w tym na 1 stan alarmowy) odnotowano 25 stycznia.
1 stycznia “pobity” został rekord temperatury maksymalnej na stacji synoptycznej dla tego miesiąca. W Warszawie zanotowano 18,9°C. Tego samego dnia na stacjach telemetrycznych Jodłownik i Korbielów temperatura wzrosła do 19°C.
LUTY 2023
Średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce w lutym 2023 r. wyniosła 1,5°C i przekroczyła normę o 1,6°C. Miesiąc ten należy uznać za „lekko ciepły”. Najwyższą średnią miesięczną temperaturę (3,2°C) zanotowano w Legnicy. Najniższa temperatura minimalna wystąpiła 7 lutego w Bielsku-Białej (-14,1°C), a najwyższa maksymalna 23 lutego w Jeleniej Górze (13,5°C).
Luty niemal na całym obszarze kraju był wilgotny lub bardzo wilgotny, miejscami zwłaszcza na południu i w centrum nawet skrajnie wilgotny. Największą miesięczną sumę opadów (poza górami), a zarazem największe przekroczenie normy opadowej, odnotowano w Katowicach (70,6 mm; 179,2% normy). W górach najwilgotniejszym miejscem było Zakopane (136,3 mm).
Najniższa suma miesięczna opadów (13,6 mm) wystąpiła w Kłodzku i osiągnęła jedynie 55,3% normy opadowej Najwyższa dobowa suma opadów (21,2 mm) wystąpiła 20 lutego w Mikołajkach, a na stacjach górskich 4 lutego na Kasprowych Wierchu (40,6 mm).
W dorzeczu Odry i Wisły obserwowano odwilż oraz intensywny spływ wód roztopowych (wraz z opadowymi). Na Wiśle i Odrze przemieszczały się fale wezbraniowe o kulminacji w strefie wody wysokiej, a na rzekach obu dorzeczy obserwowano przekroczenia stanu ostrzegawczego i niewysokie alarmowego. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 20 lutego na Wiśle na stacji Karsy (206 cm). 8 lutego na 10 stacjach notowano przepływy poniżej SNQ, w tym na jednej stacji poniżej NNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 48, w tym na 5 stanu alarmowego) odnotowano 20 lutego.
MARZEC 2023
Średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce w marcu 2023 r. wyniosła 4,5°C i przekroczyła normę o 1,4°C. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten należy uznać za „ciepły”. 23 marca w Tarnowie zanotowano najwyższą temperaturę maksymalną dla tego miesiąca (22,1°C). Najniższa temperatura minimalna (-11,6°C) wystąpiła 13 marca w Suwałkach, a na stacjach górskich 29 marca na Kasprowym Wierchu (-17,4°C).
Pod względem opadowym marzec był miesiącem przeciętnym. Najwyższą miesięczną sumę opadów zanotowano w Lesku (83,8 mm,194,4% normy) oraz w Słubicach (78,3 mm, 200,3% normy). W górach najwięcej opadów notowano na Śnieżce – 130,7 mm (149,0% normy). Najniższa miesięczna suma opadów wystąpiła na stacji w Raciborzu, 15,5 mm, co stanowiło 49,4% normy. Najwyższe dobowe sumy opadów odnotowano 27 marca w Przemyślu (23,2 mm) i na Kasprowym Wierchu (44,6 mm) oraz 10 marca w Słubicach (21,4 mm).
Najważniejszym czynnikiem wywołującym w marcu wysokie wzrosty stanu wody były opady deszczu. Zjawisk lodowych na rzekach Polski (poza górami) nie notowano. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 28 marca na rzece Mleczka na stacji Gorliczyna (189 cm). Ostatniego dnia miesiąca na 8 stacjach obserwowano przepływy poniżej SNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 22) odnotowano 11 marca.
KWIECIEŃ 2023
Średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce w kwietniu 2023 r. wyniosła 7,7°C i była niższa od normy o 0,9°C. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych miesiąc ten został oceniony jako „chłodny”. Najwyższa dobowa temperatura maksymalna (24,4°C) wystąpiła 23 kwietnia w Łebie, a najniższa minimalna 5 kwietnia w Jeleniej Górze (-7,4°C); w górach na Kasprowym Wierchu było wtedy -15,9°C.
Pod względem opadowym kwiecień był miesiącem przeciętnym. Średnia suma opadów dla Polski wyniosła 39,8 mm, co stanowiło 109,4% normy z wielolecia 1991-2020. Najwyższą miesięczną sumę opadów odnotowano w Lesku (75,0 mm; 132,0% normy), a w górach na Kasprowym Wierchu (159,8 mm; 125,5% normy). z kolei najniższą miesięczną sumę opadów w Helu (15,5 mm; 50,5% normy). Najniższe odchylenie (46,4% normy) wystąpiło w Koszalinie (15,7 mm). Najwyższą dobową sumę opadów (33,3 mm) zanotowano 14 kwietnia w Jeleniej Górze.
Sytuacja hydrologiczna w kwietniu była ustabilizowana. W dorzeczu Wisły stan alarmowy przekroczony był na jednej stacji wodowskazowej (14-15 kwietnia), a w dorzeczu Odry na czterech (15 kwietnia). Przekroczenia te nie były wysokie. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody zanotowano 12 kwietnia na Uszwicy na stacji Okocim (124 cm). Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 32, w tym na 5 stacjach stanu alarmowego) odnotowano 15 kwietnia. 1 dnia miesiące na 5 stacjach obserwowany przepływ poniżej SNQ.
MAJ 2023
Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, maj oceniono jako „lekko chłodny”. Najwyższą dobową temperaturę maksymalną zanotowano 21 maja w Szczecinie (27,0°C), a najniższą minimalną 8 maja w Kozienicach (-2,5°C). W górach najchłodniej było 9 maja na Kasprowym Wierchu (-5,7°C).
Pod względem opadów tegoroczny maj był na przeważającym obszarze Polski suchy i bardzo suchy, a na północy skrajnie suchy. Średnia suma opadów atmosferycznych dla Polski wyniosła 36,0 mm, co stanowiło 54,9% normy z wielolecia 1991-2020. Najwyższą miesięczną sumę opadu (110,2 mm) zanotowano w Bielsku-Białej oraz na stacjach górskich na Hali Gąsienicowej (153,2 mm). Najniższe opady obserwowano na stacji w Kętrzynie (4,3 mm). Najwyższa dobowa suma opadów (43,1) wystąpiła 17 maja w Zamościu.
Na Wiśle i Odrze przemieszczały się fale wezbraniowe o kulminacji w strefie wody wysokiej, z lokalnymi przekroczeniami stanu ostrzegawczego. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 18 maja na Odrze na stacji Racibórz-Miedonia (307 cm). Ostatniego dnia miesiąca na 38 stajach obserwowano przepływy poniżej SNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 20, w tym na 1 stacji stanu alarmowego) odnotowano 18 maja.
Na północy Polski maj był skrajnie suchy. Miejscami suma opadów osiągnęła mnie niż 10% średniej z wielolecia, np. Kętrzyn, 7,4% normy.
CZERWIEC 2023
średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce w czerwcu wynosiła 17,5°C i była wyższa od wieloletniej normy o 0,7°C. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten należy uznać za „ciepły”. Najwyższą dobową temperaturę maksymalną (32,2°C) zanotowano 20 czerwca we Wrocławiu, a najniższą minimalną zmierzono 3 dnia miesiąca na stacjach Szczecinek (-1,5°C) i Resko (-1,3°C) oraz na Kasprowym Wierchu (-3,6°C).
Pod względem opadów czerwiec na przeważającym obszarze Polski był suchy lub bardzo suchy. Najwyższa miesięczna suma opadu wystąpiła w Krośnie (134,8 mm), a w górach na Hali Gąsienicowej (217,3 mm; 91,8% normy). Najniższa suma opadów wystąpiła w Łebie (14,6 mm; 27,4% normy) oraz w Łodzi (15,1 mm; 24,2% normy).
Na rzekach w czerwcu przeważały spadki stanu wody, nie odnotowano przekroczeń stanu alarmowego. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 25 czerwca na Wisłoku na stacji Tryńcza (144 cm). 13 czerwca na 121 stacjach obserwowano przepływu poniżej SNQ. Przekroczenia stanów ostrzegawczych utrzymywały się jedynie chwilowo, 23, 24 i 25 czerwca.
LIPIEC 2023
Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, lipiec 2023 r. oceniono jako „lekko ciepły”. Najwyższą temperaturę maksymalną (35,4°C) zanotowano 15 lipca w Słubicach, najniższą minimalną (5,6°C) 27 lipca w Jeleniej Górze; na Kasprowym Wierchu było wówczas 0,4°C.
Pod względem opadowym lipiec był miesiącem bardzo zróżnicowanym przestrzennie. Średnia obszarowa suma opadów atmosferycznych dla Polski wyniosła 66,3 mm, co stanowiło 79,9% normy z wielolecia 1991-2020. Wartość ta, zgodnie z klasyfikacją, mieści się w normie dla lipca, choć blisko granicy wskazującej na miesiąc suchy i na wielu obszarach Polski lipiec okazał się rzeczywiście suchy, a miejscami bardzo suchy.
Najniższa wartość normy opadowej (25,6%) wystąpiła w Suwałkach, gdzie spadło 21,9 mm deszczu i była to najniższa miesięczna suma opadów. Najwyższa wartość normy opadowej (155,3%) wystąpiła w Sandomierzu, gdzie spadło 140,2 mm opadu. Najwyższą miesięczną sumę opadów zanotowano natomiast w Zakopanem – 172,5 mm oraz Nowym Sączu – 162,4 mm. Najwyższą dobową wartość opadu (61,1 mm) zaobserwowano 26 lipca w Częstochowie.
W lipcu sytuacja hydrologiczna przypominała tę z czerwca. Odnotowano pojedyncze przekroczenia stanu ostrzegawczego, nie obserwowano przekroczeń stanu alarmowego. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 18 lipca na Rabie na stacji Kasinka Mała (277 cm). Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 2) odnotowano 27 lipca. 3 dni wcześniej na 196 stacjach obserwowano przepływy poniżej SNQ, w tym na 2 stacjach poniżej NNQ. 24 sierpnia miał miejsce punkt kulminacyjny suszy hydrologicznej w 2023 r.
SIEPRIEŃ 2023
Średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce w sierpniu wyniosła 19,6°C i była wyższa od wieloletniej normy o 1,1°C. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten oceniono jako „bardzo ciepły”. Najwyższą temperaturę maksymalną (35,7°C) zanotowano 15 sierpnia w Ostrołęce, a najniższą temperaturę minimalną 10 sierpnia w Kłodzku (5,9°C). W górach najchłodniej było 8 sierpnia na Kasprowym Wierchu (0,6°C).
Pod względem opadów sierpień był na ogół wilgotny i bardzo wilgotny. Różnica między najniższą a najwyższą sumą opadów zmierzonych na stacjach synoptycznych w tym miesiącu wynosiła prawie 440%. Niskie sumy opadów notowano głównie w woj. podlaskim, częściowo w mazowieckim i kujawsko-pomorskim oraz wzdłuż granicy woj. wielkopolskiego i łódzkiego.
Największe przekroczenie normy miesięcznej wystąpiło we Wrocławiu, gdzie spadło 168,1 mm opadu, co stanowiło 282,5% normy. Najwyższą miesięczną sumę opadów zanotowano w Kołobrzegu (185,5 mm), a na stacjach górskich, na Hali Gąsienicowej (268,4 mm). Najwyższa dobowa suma opadów wystąpiła 6 sierpnia w Kołobrzegu (76,7 mm). Najniższą miesięczną sumę opadów zanotowano w Białymstoku, 42,9 mm, co stanowiło tylko 61,8% normy.
W sierpniu sytuacja hydrologiczna, mimo wysokich opadów, kształtowała się przeważnie stabilnie. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 6 sierpnia na Białej na stacji Ciężkowice (322 cm). 26 sierpnia na 165 stacjach obserwowano przepływy poniżej SNQ, w tym na dwóch stacjach poniżej NNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 19, w tym na 3 stacjach stanu alarmowego) odnotowano 7 sierpnia.
35,7°C to najwyższa temperatura maksymalna w Polsce w 2023 r. Zanotowano ją w Ostrołęce.
WRZESIEŃ 2023
Średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce we wrześniu 2023 r. wyniosła 17,7°C i była znacznie, tj. aż o 3,9°C, wyższa od wieloletniej normy. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten oceniono jako „ekstremalnie ciepły”. Najwyższą temperaturę maksymalną (31,3°C) zanotowano 13 września w Opolu, a najniższą temperaturę minimalną 24 września w Jeleniej Górze (3,7°C). Tego samego dnia w górach, na Kasprowym Wierchu, było 1,8°C.
Pod względem opadów wrzesień był na znacznym obszarze Polski poniżej normy wieloletniej. Średnia obszarowa suma opadów atmosferycznych dla Polski wyniosła 22,4 mm, co stanowiło tylko 37,3% normy z wielolecia 1991-2020. Najwyższa miesięczna suma opadów wystąpiła w Bielsku-Białej i wyniosła 101,5 mm (92,1% normy), a w górach na Hali Gąsienicowej, gdzie spadło 174,6 mm (93,9% normy).
Najniższą sumę opadów zanotowano w Poznaniu (3,3 mm; 8,0% normy). Najwyższą dobową sumę opadów (37,1 mm) zarejestrowano 19 września w Krakowie, a w górach 14 września na Hali Gąsienicowej (38,0 mm).
Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 20 września na Wiśle na stacji Jawiszowice (146 cm). Dzień wcześniej na 163 stacjach zaobserwowano przepływy poniżej SNQ, w tym na jednej poniżej NNQ. We wrześniu na rzekach Polski (godz. 6 UTC) nie odnotowano przekroczeń stanu alarmowego, wystąpiło tylko jedno przekroczenie stanu ostrzegawczego (15 września w dorzeczu Odry na rzece Psina w miejscowości Bojanów, woj. śląskie).
Wrzesień okazał się nawet nieco cieplejszy niż czerwiec 2023 r., który również był cieplejszy niż średnio w wieloleciu. Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., wrzesień 2023 r. plasuje się na 1. pozycji. Jednocześnie był to najcieplejszy wrzesień w XXI wieku.
PAŹDZIERNIK 2023
Średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce w październiku wyniosła 10,9°C i była wyższa o 2,1°C od wieloletniej normy. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten oceniono jako „anomalnie ciepły”. Najwyższą temperaturę maksymalną (29,3°C) zanotowano 3 października w Legnicy, a najniższą minimalną 19 października w Kozienicach (-3,7°C). W górach najchłodniej było 9 października na Kasprowym Wierchu (-8,4°C).
Obszarowo uśredniona suma opadów atmosferycznych w październiku wyniosła w Polsce 75,5 mm i była o 28,9 mm wyższa od normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony październik należy zaliczyć do miesięcy skrajnie wilgotnych (opady stanowiły aż 162 proc. normy dla tego miesiąca). Największe przekroczenie miesięcznej normy opadu wystąpiło w Łodzi (285,2% normy, przy 125,5 mm opadu).
Wyższe opady notowano także w Lęborku (139,7 mm), a w górach na Hali Gąsienicowej (199,5 mm; 155,3% normy) i na Kasprowym Wierchu (155,1 mm; 125,7% normy). Najwyższa dobowa suma opadów (41,1 mm) wystąpiła 22 października w Ostrołęce. W górach najwyższą dobową sumę opadów zanotowano 27 października na Hali Gąsienicowej (49,8 mm).
Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody obserwowano 26 października na Mleczce na stacji Gorliczyna (188 cm). 3 października na 160 stajach występowały przepływy poniżej SNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 14, w tym 4 stanu alarmowego) odnotowano 21 października.
LISTOPAD 2023
W listopadzie średnia obszarowa temperatura powietrza w Polsce wyniosła 4,2°C i tylko o 0,1°C przekroczyła normę. Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten został oceniony jako „normalny termicznie”. Najwyższą temperaturę maksymalną (17,9°C) zanotowano 2 listopada w Krakowie, najniższą temperaturę minimalną poza górami 29 listopada w Kłodzku (-15,8°C). W górach najchłodniej było dwa dni wcześniej na Kasprowym Wierchu (-15,9°C).
Pod względem opadowym listopad należał do miesięcy bardzo mokrych, a miejscami skrajnie mokrych. Największe odchylenie (349% normy opadowej) wystąpiło w Toruniu, przy miesięcznej sumie opadów 116,9 mm. Największą całkowitą miesięczną sumę opadu (155,9 mm) odnotowano w Lęborku, a w górach na Hali Gąsienicowej (214,1 mm). Najwyższa dobowa suma opadów (44,7 mm) wystąpiła 3 listopada w Gdańsku.
Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 21 listopada na Witce na stacji Ostróżno (152 cm). 2 listopada na 38 stacjach obserwowano przepływy poniżej SNQ, w tym na jednej poniżej NNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 29, w tym 1 stanu alarmowego) odnotowano 21 listopada
GRUDZIEŃ 2023
Według kwantylowej klasyfikacji warunków termicznych, biorąc pod uwagę średnią temperaturę dla Polski, miesiąc ten został oceniony jako „ciepły”. Najwyższą dobową temperaturę maksymalną (13,6°C) zanotowano 26 grudnia w Nowym Sączu, a najniższą temperaturę minimalną 4 grudnia w Raciborzu (-16,7°C).
Pod względem opadów grudzień na przeważającym obszarze Polski był bardzo lub skrajnie wilgotny. Największe przekroczenie normy miesięcznej obserwowano w Częstochowie, gdzie spadło 80,1 mm opadu, co stanowiło 229,5% normy. Najwyższą miesięczną sumę opadów (90,0 mm) odnotowano w Zielonej Górze, co stanowiło 226,7% normy, a w górach na Śnieżce (157,4 mm; 138,3% normy). Najniższa miesięczna suma opadów wystąpiła w Tarnowie (20,7 mm; 62,3% normy), a najwyższą dobową zarejestrowano grudnia w Przemyślu (24,1 mm).
Grubość pokrywy śnieżnej, obserwowanej najczęściej w I dekadzie, wyniosła od kilku centymetrów do ponad 20 cm na terenach Polski zachodniej i centralnej, ponad 30 cm w Polsce wschodniej i południowej, a na stacjach górskich lokalnie przekraczała nawet 100 cm.
Przez cały miesiąc obserwowano roztopy oraz intensywny spływ wód opadowych, okresowo też wód opadowo-roztopowych. Najwyższe dobowe wzrosty stanu wody wystąpiły 13 grudnia na Wisłoku na stacji Tryńcza (195 cm). 9 grudnia na 13 stacjach obserwowano przepływy poniżej SNQ. Najwięcej przekroczeń stanów umownych (łącznie 98, w tym 27 stanu alarmowego) odnotowano 26 grudnia.
Zdjęcie główne: Freestocks | Unsplash.
