Ostatnie tygodnie i tragiczne wydarzenia w Europie Zachodniej pokazały, jak fundamentalną kwestią jest klimat i pogoda. Umiejętność pozyskiwania wiarygodnych informacji, prawidłowego interpretowania prognoz i odczytywania znaków w przyrodzie stają się niezbędnymi cechami współczesnego społeczeństwa. Dlatego cieszymy się, że jako IMGW-PIB przeprowadziliśmy pierwsze w Polsce tak szerokie badanie na temat wiedzy Polek i Polaków o zjawiskach pogodowych, zmianie klimatu, prognozach i zagrożeniach naturalnych.
Czy Polacy interesują się prognozami pogody? Na to pytanie trudno odpowiedzieć wprost, ale z pewnością mamy rzesze fanów zjawisk atmosferycznych, którzy dysponują bardzo dużą wiedzą meteorologiczną i hydrologiczną. Z badania jasno wynika, że interesuje nas to, co dzieje się teraz, jutro, co może się wydarzyć latem, zimą, że rozumiemy zmiany klimatyczne i wiemy, co możemy zrobić by ograniczyć nasz negatywny wpływ na środowisko. O tym dzisiaj w analizie Ankiety Internetowej IMGW-PIB 2021.
Kto wziął udział w badaniu?
Zdecydowaną większość respondentów stanowili mężczyźni – 77%, mniej niż jedną czwartą kobiety – 23%. Wśród ankietowanych przeważały osoby w wieku 36-50 i 51-65 lat – 74%, w stosunku do 26% w pozostałych grupach wiekowych. Ciekawie rozkładał się podział ze względu na miejsce zamieszkania: 33% stanowili mieszkańcy największych miast, na drugim miejscu mieszkańcy wsi – 26%. Najliczniej reprezentowane było województwo mazowieckie – 29%, następnie małopolskie, śląskie, wielkopolskie i dolnośląskie. Kolejne województwa znacznie odstawały, jeśli chodzi o liczbę respondentów.
Rano, wieczorem, przed podróżą, a może w ogóle?
Pierwszym pytaniem, z którym musieli zmierzyć się biorący udział w badaniu, była częstotliwość sprawdzania prognozy. Ponad połowa, 55%, odpowiedziała, że sprawdza prognozę kilka razy dziennie, 24% raz w ciągu dnia – co jest pozytywnym wynikiem, szczególnie w kontekście zmiany klimatu i coraz częstszego występowania nagłych zjawisk pogodowych. Szczególnie cieszy fakt sprawdzania prognoz na bieżąco, takiej odpowiedzi udzieliło aż 85% respondentów! 5% robi to wieczorem, a 10% rano.
Kolejne pytanie miało wskazać, czy planujemy swoje aktywności, sposób podróżowania lub po prostu dobór ubrania przez pryzmat warunków atmosferycznych. Tu również cieszy pragmatyzm Polaków. 82% analizuje pogodę pod kątem podróży czy wypoczynku. Sprawdzajmy prognozy i planujmy swoją aktywność, tak abyśmy i my, i nasi bliscy czuli się po prostu bezpiecznie.
Pytamy o konkrety
IMGW-PIB zapytał o to, które z produktów instytutowych najbardziej interesują Polaków – każdy z respondentów mógł wskazać maksymalnie 4 pozycje. Największym zainteresowaniem cieszą się: prognoza pogody na kilka dni (17%), dokładna prognoza na najbliższe godziny (16%), bieżąca sytuacja pogodowa (15%) i obrazy radarowe (10%). To potwierdza wewnętrzne analizy Instytutu, który od lat skupia się na udoskonalaniu i szerokim udostępnianiu m.in. tej grupy produktów. Właśnie takie informacje najczęściej trafiają do mediów i social media. Również te elementy zawiera aplikacja pogodowa IMGW-PIB na urządzenia mobilne.
Kolejną grupą prognoz, którymi interesujemy się najbardziej są: ostrzeżenia meteorologiczne, przybliżona prognoza na 2 tygodnie, analizy i mapy burzowe (wszystkie po 8%), a następnie prognozy długoterminowe, zdjęcia satelitarne i zanieczyszczenie powietrza.
Nieco mniej interesujemy się produktami hydrologicznymi, choć powodzie, podtopienia i zalania pozostają ważnym problemem w poszczególnych regionach Polski. Pamiętajmy jednak, że w badaniu poproszono o zaznaczenie 4 głównych tematów, zatem niskie pozycje w statystykach dla produktów z obszaru hydrologii, biometeorologii, meteorologii morskiej i rolnictwa nie świadczą o braku zainteresowania tymi prognozami. Wskazują raczej na to, że Polacy korzystają ze wszystkich produktów, a ich wybór jest podyktowany miejscem zamieszkania oraz indywidualnymi potrzebami. Ponieważ w większości uczestnikami ankiety byli mieszkańcy dużych aglomeracji, wpłynęło to w oczywisty sposób na brak zainteresowania prognozami rolniczymi i morskimi.
Skąd, co, dlaczego?
W kolejnym pytaniu IMGW-PIB zapytał do jakich źródeł informacji o pogodzie sięgamy najczęściej. 47% Polaków korzysta z dedykowanych serwisów, takich jak platforma meteo.imgw.pl, która jednocześnie jest responsywna i dostosowana do urządzeń mobilnych. 29% używa aplikacji w telefonie czy tablecie, 18% ogląda i słucha telewizji i radia, a 2% korzysta z serwisów społecznościowych.
Najbardziej interesują nas opady, temperatura powietrza, wiatr i burze – 79%. Mniej ważne są dla nas temperatura odczuwalna, ciśnienie atmosferyczne, stan i temperatura wody oraz warunki biometeorologiczne – w sumie 20%.
Pytania o nazewnictwo
W kolejnym pytaniu IMGW-PIB chciał sprawdzić, jak odbiorcy rozumieją przekaz i czy w swoich komunikatach powinniśmy stosować fachowe nazewnictwo. Okazało się, że odpowiedzi są wyrównane, ale ze wskazaniem na stosowanie języka potocznego. 56% respondentów chciałoby, aby w prognozach długoterminowych stosowano terminy: upalnie, zimno, sucho, deszczowo, ze śniegiem, bez mrozu, konkretne dni deszczowe. 28% wskazało na odpowiedź „w odniesieniu do normy, czy średnich wartości”.
W większości jesteśmy odpowiedzialni
Ponad połowa osób (54%) uprawiających sport sprawdza regularnie prognozę pogody, 25% robi to czasami. Co zaskakujące aż 21% badanych nie szuka informacji o pogodzie przed aktywnością fizyczną. Apelujemy, aby korzystać z aplikacji pogodowych lub serwisów i nie narażać się na różnego typu niebezpieczeństwa związane z pogodą.
Kolejne pytanie „Kiedy słyszysz w prognozach o – opadach śniegu, upałach, ulewnych deszczach, gwałtownych burzach, suszy, wezbraniach – to starasz się śledzić kolejne komunikaty?”, pokazało jak bardzo jesteśmy świadomi i odpowiedzialni. 95% osób odpowiedziało, że śledzi informacje o niebezpiecznej pogodzie. To znakomity wynik i bardzo dobrze o nas świadczy.
Czy Polacy interesują się problemem zmiany klimatu?
„Czy obawiasz się zmiany klimatu i chciałbyś wiedzieć więcej na temat klimatu w Polsce i na świecie?” – 60% osób odpowiedziało, że tak, ale aż 39%, że nie lub w ogóle ich to nie interesuje. Te proporcje powinny być zdecydowanie inne. Wszyscy musimy podjąć działania, zaczynając od nas samych (oszczędność energii, wody, korzystanie z innych źródeł komunikacji), aby degradacja środowiska nie następowała w tak szybkim tempie jak obecnie. Pamiętajmy, że to właśnie zmiana klimatu powoduje wzrost częstotliwości i gwałtowności ekstremalnych zjawisk pogodowych, z którymi musimy się mierzyć niemal cały czas na całej Ziemi.
Kolejne pytanie „Czy wiesz co możesz zrobić, by ograniczyć negatywny wpływ zmiany klimatu na życie człowieka?” było dość ogólne, ale miało wskazać, czy osoby, którym zależy na dobru Planety wiedzą co robić. 88% uczestników ankiety wie lub chce się dowiedzieć, a tylko 12% pozostaje bierna. To dobry znak. Tym bardziej, że w kolejnym pytaniu dowiedzieliśmy się, że aż 83% Polaków interesuje się szeroko pojętą meteorologią. IMGW-PIB poleca wszystkim lekturę magazynu popularnonaukowego „Obserwator”, gdzie poruszamy wiele istotnych kwestii na temat klimatu (obserwator.imgw.pl).
Świadomi Polacy
Kolejne pytania dotyczyły naszego bezpieczeństwa: „Czy posiadasz wiedzę na temat zagrożenia wezbraniem (powodzią) lub suszą w Twoim rejonie zamieszkania?” – 70% odpowiedziało twierdząco; „Czy wiesz skąd uzyskać powyższe informacje?” – 80% respondentów potwierdziło, że wie, gdzie szukać stosownych komunikatów i wiedzy; „Czy wydane ostrzeżenia (hydrologiczne/meteorologiczne) lub ew. inne produkty IMGW-PIB mają wpływ na twoje codzienne życie (rezygnacja z wyjazdu, aktywności fizycznych itp.)?” – 75% osób stara się minimalizować ryzyko, ale pozostałe 25% odpowiedziało, że realizuje zamierzone plany bez względu na pogodę. Apelujemy, aby na bieżąco analizować prognozy oraz ostrzeżenia i być odpowiedzialnym – dla bezpieczeństwa swojego i innych.
Kolejne pytanie dotyczyło komunikacji IMGW-PIB z odbiorcami za pomocą push lub wiadomości tekstowych (SMS): „Czy otrzymujesz ostrzeżenia w formie powiadomień tekstowych na urządzenie mobilne, a jeśli nie to, czy chciałabyś/chciałbyś je otrzymywać?”. Zdecydowana większość respondentów jest nimi zainteresowana – otrzymuje je lub chce je dostawać 81%, ale aż 19% nie ma takiej potrzeby.
Ostatnie pytanie dotyczyło nazwy IMGW-PIB i wiedzy, czym zajmuje się Instytut. Niemal 90% osób odpowiedziało, że potrafi rozszyfrować skrót IMGW i wskazać zadania jakie realizuje Instytut. Jest jednak grupa Polaków, która nie ma na ten temat wiedzy. „To dla nas kolejne wyzwanie, aby wszyscy wiedzieli o naszej roli i zaczęli korzystać z naszych serwisów pogodowych. Te negatywne odpowiedzi traktujemy jednak nieco przekornie, ponieważ aby wziąć udział w badaniu każdy z uczestników musiał zajrzeć na nasze strony lub serwisy informacyjne. Nie poddajemy się i zrobimy wszystko, aby Polacy rozumieli, czym jest IMGW-PIB i jakie zadania realizuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy. Jesteśmy ludźmi od prognoz i dostarczamy najlepszych informacji i wiedzy na temat meteorologii i hydrologii. Dziękujemy wszystkim za udział w ankiecie, wyciągniemy z niej wnioski i będziemy jeszcze lepsi”. – skomentował Grzegorz Walijewski, Rzecznik Prasowy IMGW-PIB.
Zdjęcie główne: Simone Secci | Unsplash
