Przypadająca na ten rok, 150. rocznica regularnych spostrzeżeń meteorologicznych w Gorzowie jest stosowną okazją do przyjrzenia się warunkom klimatycznym miasta, tym bardziej, że przez półtora wieku gród nad Wartą, którego historia sięga ponad 760 lat, nie doczekał się szerszej analizy klimatu. Stacja meteorologiczna w Gorzowie rozpoczęła działalność w roku 1874 i funkcjonuje niemal nieprzerwanie do dziś. W Polsce nie ma zbyt wielu miast mogących poszczycić się tak długą serią pomiarową, zwłaszcza, że obserwacje były prowadzone przez różne instytucje należące do trzech państw.
Prezentowana publikacja to pokłosie blisko 30-letnich spostrzeżeń meteorologicznych prowadzonych przez autora w mieście i najbliższych okolicach. Były to zarówno pomiary wykonywane w ramach obowiązków służbowych, jak i prace prowadzone w czasie wolnym. Te drugie obejmują m.in. regularne obserwacje w różnych punktach miasta, serie patrolowych pomiarów w okolicy, dokumentację opisową i fotograficzną zjawisk meteorologicznych oraz kwerendę w zakresie historii obserwacji meteorologicznych w Gorzowie.
„(…) Zastosowanie numerycznego modelu terenu o dużej rozdzielczości (1 m × 1 m) dało bardzo szczegółowy obraz zmienności nasłonecznienia. Na mapie uwidoczniły się tak drobne formy terenu (naturalne i antropogeniczne), jak m.in.: nasypy kolejowe i drogowe, wały przeciwpowodziowe, ziemne trybuny stadionów. Na obszarze Gorzowa zdecydowanie przeważają obszary o nasłonecznieniu w przedziale 99-101%, co wynika z dominacji terenów płaskich lub o śladowym nachyleniu. Wyraźnie odznacza się, przecinająca miasto z zachodu na wschód, krawędź wysoczyzny o ekspozycji przeważnie południowej – tu nasłonecznienie przekracza 110%, a miejscami dochodzi do 135%. Duże zróżnicowanie względnego nasłonecznienia ma miejsce również w meandrujących dolinkach głęboko wcinających się w krawędź wysoczyzny oraz na stokach wzdłuż doliny Kłodawki. Miejsca te cechują się dużą różnorodnością nachylenia i ekspozycji na niewielkich odległościach, dlatego obszary o nasłonecznieniu powyżej 120% sąsiadują z tymi o nasłonecznieniu poniżej 90%. Oznacza to duże zróżnicowanie w dopływie energii promieniowania słonecznego, jak na warunki Polski nizinnej. (…)”.
Książka dostępna w wersji cyfrowej za darmo https://www.imgw.pl/badania-nauka/publikacje-ksiazkowe/klimat-gorzowa.
