Copernicus Climate Change Service (C3S) opublikował wyniki pomiarów satelitarnych i naziemnych dotyczących warunków klimatycznych w Europie w 2022 roku. W kolejnych odsłonach będziemy prezentować główne wnioski z tegorocznego The European State of the Climate 2022 (ESOTC 2022).
Średnia temperatura powietrza w 2022 roku była o 0,85-0,87°C wyższa od średniej z okresu 1991-2020. To drugi najcieplejszy rok w historii pomiarów w Europie. Za nami również rekordowo ciepłe lato, z temperaturą o 1,4°C powyżej średniej. Najwyższe dodatnie anomalie zanotowano w północno-wschodniej Skandynawii i w regionach północno-zachodniego basenu Morza Śródziemnego. Od 2000 roku odnotowano już łącznie dziesięć najcieplejszych lat w historii Europy – pięć przypadło na okres 2014-2022.
Charakterystyki sezonowe
Lato 2022 roku było najcieplejszym latem w historii pomiarów, ze średnią temperaturą powietrza o 0,3-0,4°C powyżej rekordu z 2021 roku. Dodatnie anomalie odnotowano również zimą (0,9°C) oraz jesienią (1,0°C) i tylko wiosna była chłodniejsza niż zwykle, ale z temperaturą zaledwie o 0,1°C do 0,2°C poniżej normy z wielolecia 1991-2020.
Zimą 2022 roku w dużej części Europy temperatury były wyższe od średniej o ponad 1°C, przy czym w północnej Skandynawii i na Islandii zanotowano 1-stopniową anomalię ujemną. Najcieplej w tym sezonie było w Europie Środkowej – tam dodatnie anomalie sięgały ponad 2,5°C powyżej średniej i rosły do 3,5-4°C(!) we wschodnich częściach kontynentu.
Wiosna 2022 roku była na znacznej części kontynentu w normie, a we wschodniej Europie chłodniejsza – z temperaturami do 1,5°C poniżej średniej. Najwyższe ujemne anomalie (od –2°C do –2,5°C) odnotowano w północno-zachodniej Rosji.
Jesienią temperatury w północno-wschodniej Europie były zbliżone do średniej, ale już w większości północnej, zachodniej i południowej części kontynentu odnotowano dodatnie anomalie na poziomie od 1 do 3°C powyżej normy. Najcieplej było w południowo-zachodniej Francji oraz południowej i wschodniej Hiszpanii.
Temperatury minimalne i maksymalne
W niemal całej Europie minimalne i maksymalne wartości temperatury powierza układały się w 2022 roku znacznie powyżej średniej z wielolecia 1991-2020. Temperatury minimalne były wyższe o blisko 1°C w większości krajów Starego Kontynentu, ale np. w północnej Skandynawii sięgały 2-2,5°C ponad normę, a w niektórych częściach Włoch i Francji nawet 3,5°C. Z kolei temperatury maksymalne były wyższe o ponad 1°C, z największymi anomaliami we Francji i Hiszpani (2,5°C do 4°C).
Temperatura powierzchni morza
Wartości temperatury powierzchni mórz w Europie (SST) były w 2022 roku zbliżone lub wyższe od średniej z wielolecia 1991-2020. Jeśli wziąć pod uwagę uśrednione wartości SST dla całego kontynentu to za nami najcieplejszy rok w historii. Rekordowo wysokie temperatury SST zaobserwowano w zachodniej części Morza Śródziemnego, Zatoce Biskajskiej, kanale La Manche, Morzu Irlandzkim i Norweskim. Z kolei wartości SST poniżej średniej obserwowano w pasie od wybrzeży Norwegii, po Islandię i Grenlandię oraz miejscami we wschodniej części Morza Śródziemnego. Przez większą część 2022 roku temperatura wód Morza Śródziemnego znacznie przekraczała średnią i zanotowano tam kilka niezwykle silnych i rekordowych morskich fal upałów – z maksymalnymi anomaliami dochodzącymi do 3-4,6°C.
Oprac. Rafał Stepnowski na podstawie https://climate.copernicus.eu/esotc/2022/temperature.
Zdjęcie główne: Mario von Rotz | Unsplash
