Radiosonda jest urządzeniem jednorazowym, zawierającym baterie. Nie wrzucaj jej do odpadów zmieszanych, prosimy przekaż ją do punktu odbioru elektroodpadów. Bądź ostrożny, przez uszkodzony balon może wydostawać się wodór, który jest łatwopalnym gazem.
Radiosonda to przyrząd meteorologiczny służący do pomiaru temperatury, wilgotności, ciśnienia, kierunku i prędkości wiatru. W trakcie lotu urządzenie transmituje dane do naziemnych stacji odbiorczych drogą radiową. Radiosonda unoszona jest przez swobodny balon wypełniony wodorem, do którego przywiązana jest kilkudziesięciometrową linką, rozwiniętą ze szpulki umocowanej pod balonem. Oto garść porad, jak powinieneś postąpić, gdy znajdziesz tego typu urządzenie.
Uszkodzony balon radiosondy może zawierać resztki łatwopalnego wodoru, który w połączeniu z powietrzem tworzy wybuchową mieszkankę. Do zapłonu wodoru wystarczy iskra z elektryzującego się ubrania, dlatego resztek balonu nie wrzucaj do ognia! Balon można opróżnić przecinając jego powłokę ostrym narzędziem na wolnym powietrzu, z dala od źródeł iskier i ognia.
Jeśli resztki balonu zawisły na napowietrznej linii energetycznej, a radiosonda wisi nad ziemią lub leży na ziemi, nie dotykaj radiosondy ani linki, bo grozi to porażeniem prądem elektrycznym!
Radiosondy wypuszczane są jednocześnie na ok. 1300 stacjach pomiarów aerologicznych rozmieszczonych na całym świecie. W Polsce funkcjonują cztery: w Łebie, Legionowie, Tarnowie i we Wrocławiu.
Radiosonda jest unoszona do góry przez balon meteorologiczny wypełniony wodorem. Pozycja radiosondy jest stale rejestrowana przez umieszony na niej odbiornik GPS. Dzięki temu, że balon przemieszcza się swobodnie z wiatrem, można na podstawie zmiany położenia sondy obliczyć jego prędkość i kierunek.
Wraz ze wzrostem wysokości i spadkiem ciśnienia powietrza balon się powiększa – jego średnica przy powierzchni ziemi wynosi 1,5 m, a na wysokości 30 km już ponad 6 m. Balon nie może rosnąć w nieskończoność. Na wysokości ok. 35 km jego powłoka pęka i resztki wraz z radiosondą spadają na ziemię. Od miejsca wypuszczenia do miejsca upadku na ziemię balon może przy silnym wietrze przebyć ponad 200 km.
Jeżeli znajdziesz radiosondę z czujnikiem ozonu, możesz być pewny, że pochodzi ona ze stacji w Legionowie, gdzie tego rodzaju sondy wypuszcza się raz w tygodniu. Ludzie zainteresowali się ozonem znajdującym się wysoko w atmosferze od czasu wykrycia jego ubytków (tzw. „dziury ozonowej”) spowodowanych zanieczyszczeniami emitowanymi przez człowieka. W Polsce stan warstwy ozonowej bada się już od ponad 50 lat.
Na filmie możecie zobaczyć, jak wygląda radiosonda znaleziona na ziemi po wykonaniu pomiarów https://www.youtube.com/watch?v=VpvJNB4jVVA (autor nieznany)
Oprac. Redakcja.
Zdjęcie główne: Vadim Bogulov | Unsplash.
